Μια απάντηση στην «θεωρητική συνεισφορά» του Μάκη Βορίδη
γράφει ο Γιώργος Δημητρούλιας
εκδότης «το Αντίδοτο»
Ο υπουργός Επικρατείας και βουλευτής της ΝΔ Μάκης Βορίδης στην εφημερίδα Καθημερινή στις 6 Οκτωβρίου 2024 θέλησε να προσδιορίσει τον όρο «λαϊκή Δεξιά» κάνοντας μια «θεωρητική συνεισφορά» όπως αυτός έγραψε σε ένα κείμενό του.
Γράφει ότι «…η Δεξιά είναι μία, είναι πολιτική παράταξη με ιδεολογικό περιεχόμενο, που ενώ προφανώς μεταβάλλεται στο πέρασμα του χρόνου σε πολιτικό – προγραμματικό επίπεδο, από την άλλη έχει συγκεκριμένο ιδεολογικό, ηθικό, αξιακό περιεχόμενο».
Όπως, όμως, γράφει ο καθηγητής Γιώργος Μαυρογορδάτος στο βιβλίο του «Μετά το 1922» και συμφωνεί μαζί του ο έτερος καθηγητής πολιτικής επιστήμης Θανάσης Διαμαντόπουλος, οι όροι στην Ελληνική πολιτική Αριστερά και Δεξιά αναφέρθηκαν για πρώτη φορά στο κόμμα του Ελευθέριου Βενιζέλου το 1924 για εσωτερική χρήση. Οι αντιβενιζελικοί έχοντας πολλές τάσεις στο εσωτερικό τους δεν υιοθετούσαν όρους της σύγχρονής τους πολιτικής γιατί επεδίωκαν την ανασύσταση της Ελληνικής Αυτοκρατορίας, η οποία εκπροσωπείτο τότε από την Βασιλεία. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος θεωρείται από τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη η αφετηρία στο μανιφέστο του με την ονομασία «Πολυδιάστατος Εκσυγχρονισμός» με αναφορές τόσο στον Κωνσταντίνο Καραμανλή, όσο και στον Κώστα Σημίτη με κερασάκι τον αμερικανοτραφή Αντρέα.
Θα χρειάζονταν πολλοί τόμοι για να αναλυθούν τα «έργα και οι ημέρες» όλων αυτών που χαρακτηρίζει ο πρωθυπουργός μας εκσυγχρονιστές, αλλά μου αρκεί η κριτική που ασκεί λίγο πριν δολοφονηθεί ο Δραγούμης από τους βενιζελικούς «εκσυγχρονιστές» και ισχύει διαχρονικά για όλους:
“Tι έχει ο βενιζελισμός που αντιπαθώ; Τι έχει που θέλω να το αντιπαθήσουν όλοι οι Έλληνες, αφού θέλω οι Έλληνες να γίνουν καλύτεροι απ’ ό,τι είναι; Ο βενιζελισμός είναι possibilisme, είναι υλισμός, είναι πολύ γήινος, είναι επιτυχία με ταχυδακτυλουργία, είναι καπατσοσύνη, επιτηδειότητα, αρριβισμός, δημαγωγία.
Ο βενιζελισμός είναι πασάλειμμα με σύγχρονες, επιπόλαιες, επιστημονικοφανείς ιδέες ευρωπαϊκές ( του σύγχρονου δηλαδή ευρωπαϊκού πολιτισμού) είναι ευρωπαϊκό, φράγκικο βερνίκι λαμπερό, σοβάντισμα πρόχειρο για να φαντάζει ο κακοχτισμένος τοίχος ή και φτιασίδωμα αποκρουστικό (αλλά με σκοπό ελκυστικό) μιας ωραίας γυναίκας ( σοβάντισμα του μαρμάρινου τοίχου ενός αρχαίου ναού).
Είτε ωραίο είτε άσχημο είναι το φυσικό του Έλληνα ή του ανθρώπου, το πασάλειμμα, το σοβάντισμα ή το βερνίκωμα ή το φτιασίδωμα μου είναι αντιπαθητικά. Το άσχημο δε γίνεται ωραίο με τεχνητά μέσα, όσο για το ωραίο γίνεται άσχημο με τεχνητά στολίδια. (…)
Στην ασύνειδη αντιπάθεια των λαϊκών ανθρώπων, των εργατικών, για το βενιζελισμό βρίσκω περισσότερη αλήθεια γιατί εκεί λείπει το πολιτικό συμφέρον. Μολονότι κι εκεί μπορεί να λειτουργεί κάποιο συμφέρον, αλλά είναι συμφέρον πιο άμεσο, πιο καθαρό, το συμφέρον του ψωμιού, της ζωής, της αυτοσυντηρησίας, Ο βενιζελισμός είναι στήριγμα της κεφαλαιοκρατίας και της αστικής τάξης, του μπουρζουαζισμού…”
Αυτά γράφει ο Ίων Δραγούμης στο ημερολόγιό του από την Κορσική που βρίσκεται εξόριστος την 27η Ιανουαρίου 1919 και έχει μελετήσει και αναφερθεί στο έργο του κατ’ επανάληψη ο Μάκης Βορίδης.
Όσο για την Ελληνική Δεξιά και όπως αυτή διαμορφώθηκε μεταπολεμικά, η βάση της αποτελείται από δύο παράγοντες: πρώτον τον αντικομμουνισμό και δεύτερον όπως την περιγράφει πολύ εύστοχα ο Κορνήλιος Καστοριάδης, «…είναι μια κατάσταση που είναι προ-πολιτική, δεν υπάρχει πολιτική στην Ελλάδα, υπάρχει προσωπολογία, κουτσομπολιό, όπως ακριβώς στις οικογενειακές υποθέσεις της γειτονιάς. (…) Η Ελλάδα δεν έχει κατορθώσει ακόμα να συγκροτηθεί πραγματικά ως πολιτική κοινωνία και ως οικονομία. Εισέβαλλε εδώ γύρω στο ’60 ο μοντέρνος καπιταλισμός διαλύοντας παλιές δομές, αξίες, ήθη και έθιμα, χωρίς να βάλει τίποτα στη θέση τους».
Εκεί όμως που μας εκπλήσσει είναι στον επιθετικό προσδιορισμό φιλελεύθερος που δίνει, μαζί με άλλους, στην ΝΔ και αναιρεί όλα όσα γράφει παρακάτω στο κείμενό του.
Γράφει λοιπόν: «…δηλαδή το έθνος είναι ο λαός στην ιστορική του πορεία, δεν μπορεί νοηματικά να υπάρξει έθνος χωρίς λαό. Άρα η Δεξιά, που συνδέεται αξιακά με την υπεράσπιση του έθνους, εξ ορισμού, νοηματικά, είναι συνδεδεμένη με την υπεράσπιση του λαού, είναι ταυτοτικά λαϊκή». Και πιο κάτω, «Αυτό που ενδεχομένως όμως εννοείται με τον όρο, είναι όχι τόσο η αναφορά στον λαό ως εθνικό σύνολο, ως συλλογικό υποκείμενο, όσο η στήριξη των ασθενέστερων οικονομικά τάξεων, των ασθενέστερων μελών του εθνικού συνόλου». (…) «Η κοινωνική πολιτική της Δεξιάς (είναι) η ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής, της ταξικής συνεργασίας, της αρμονικής συνύπαρξης των τάξεων σε όφελος του συνόλου».
Που οδηγεί όμως η πολιτική της κυβέρνησης έναντι της ακρίβειας, της εγκληματικότητας, της λαθρομετανάστευσης και λοιπών προβλημάτων, στην οποία συμμετέχει; Το γράφει ο ίδιος: «…οδηγεί σε βαθιές ανισότητες, σε διαιρέσεις, σε συμφέροντα που εξαφανίζουν την έννοια του συλλογικού σκοπού και του ανήκειν και λειτουργεί μόνο προς εξυπηρέτηση μερικών συμφερόντων».
Όλα αυτά που αναφέρω είναι γνωστά στον Μάκη Βορίδη αφού στα νιάτα του είχε μεταφράσει από τα Γαλλικά το συλλογικό έργο «Φιλελευθερισμός: εχθρός των λαών» που στο κεφάλαιο «Η φιλελεύθερη απάτη» γράφει:
«Βασικά ο φιλελευθερισμός είναι το δόγμα που κάνει το ακαθόριστο άτομο τον θεμέλιο λίθο ολόκληρου του συστήματός του. Στο πολιτικό επίπεδο ο φιλελευθερισμός είναι κατά βάθος αναρχικός: το ιδανικό καθεστώς είναι εκείνο στο οποίο υπάρχει η λιγότερη δυνατή εξουσία. Στο κοινωνικό επίπεδο πραγματοποιεί την ρήξη με την ολιστική αρχή, είτε με το να αρνείται απλά και ξεκάθαρα την έννοια του συλλογικού συμφέροντος, είτε κάνοντάς την να γεννηθεί από την θαυματουργή διευθέτηση των ατομικών συμπεριφορών που μεταμορφώνονται από την ορθολογιστική αναζήτηση του περισσότερο συμφέροντος.
Κάτω απ’ αυτή την οπτική γωνία μόνο το παιχνίδι των ιδιαίτερων συμφερόντων συγκροτεί την κοινωνία: το όλον δεν είναι παρά το προϊόν της συμπεριφοράς τω μερών. Η δημόσια τάξις γεννιέται κατ’ αυτόν τον τρόπο από τον γενικευμένο ανταγωνισμό, δηλαδή από τον αγώνα όλων εναντίον όλων. Εικόνα εμφυλίου πολέμου: η αυθόρμητη τάξις είναι η συναίνεσις που εγκαθιδρύθηκε πάνω στον αποκλεισμό των «χαμένων». Τέλος, η πολιτική πορεία του Μάκη Βορίδη δικαιώνει την πολιτική του τοποθέτηση στο εν λόγω κείμενο αφού από πρόεδρος της Νεολαίας ΕΠΕΝ του έγκλειστου Παπαδόπουλου